Sốt Ở Trẻ Em – Phác Đồ BV Nhi Đồng 2
I. ĐẠI CƯƠNG
1. Định nghĩa
Sốt khi nhiệt độ hậu môn > 38oC hay nhiệt độ ở nách > 37,5oC.
2. Nguyên nhân
Sốt có thể là hậu quả của nhiễm khuẩn (vi khuẩn, virus, ký sinh trùng, nấm), bệnh ác tính, bệnh tự miễn, bệnh chuyển hóa, bệnh di truyền, sử dụng thuốc ,… và một số trường hợp, không rõ nguyên nhân.
II. LÂM SÀNG
1. Hỏi bệnh
– Đặc điểm của sốt:
+ Số ngày sốt
+ Nhiệt độ khi sốt
+ Liên tục hay không
+ Có tính chu kỳ hay không
+ Đáp ứng với thuốc hạ sốt hay không
– Triệu chứng đi kèm:
+ Hô hấp, tai mũi họng: ho, sổ mũi, đau họng, đau tai,…
+ Tiêu hóa: ói, tiêu chảy, táo bón, đau bụng,…
+ Tiết niệu: tiểu khó, tiểu nhắc, tiểu máu,…
+ Thần kinh: đau đầu, co giật, yếu liệt,…
– Dịch tễ:
+ Những người xung quanh có bệnh gì?
+ Có súc vật ở nhà? Có bị súc vật cắn?
+ Du lịch từ vùng dịch tễ về?
– Tiền căn: phẫu thuật, chích ngừa gần đây, sử dụng thuốc, bệnh sẵn có (suy giảm miễn dịch, tổn thương cơ quan mạn tính, suy dinh dưỡng,…), những đợt nhiễm khuẩn tái diễn,…
2. Triệu chứng thực thể
Khám toàn diện.
III. CẬN LÂM SÀNG
– Thường qui: huyết đồ
– Chuyên biệt (tùy theo nguyên nhân nghĩ đến ): CRP, procalcitonine, cấy máu, NS1Ag, huyết thanh chẩn đoán tác nhân gây bêṇ h, 10 thông số nước tiểu và cấy nước tiểu, cấy phân, chọc dò tủy sống, X-quang phổi, siêu âm bụng, siêu âm tim,…
IV. ĐIỀU TRỊ
1. Mục tiêu
– Hạ nhiệt
– Điều trị nguyên nhân
– Điều trị biến chứng
2. Hạ nhiệt
– Phương pháp vật lý: mặc đồ thoáng mát, lau mát bằng nước ấm (không lau mát bằng cồn vì cồn có thể hấp thu qua da và phổi gây ngộ độc), cho bệnh nhân uống nhiều nước, ở nơi thông thoáng.
– Thuốc hạ nhiệt khi trẻ bứt rứt khó chịu hoặc khi thân nhiệt > 39oC hoặc > 38oC nếu trẻ có tiền căn bệnh tim mạch, viêm phổi hay sốt co giật:
+ Acetaminophen: 10-15 mg/kg, uống hoặc đặt hậu môn hoăc truyền tĩnh mạch, mỗi 4-6 giờ (tổng liều: 60 mg/kg/ngày).
+ Hoặc Ibuprofen: 10 mg/kg uống mỗi 6-8 giờ. Không dùng nếu nghi ngờ sốt xuất huyết, rối loạn đông máu, bệnh lý thận, tiêu hóa,…
+ Dantrolene 1 mg/kg TM khi sốt ác tính xảy ra sau gây mê.
3. Điều trị nguyên nhân
– Điều trị đặc hiệu tùy nguyên nhân gây sốt.
– Sốt và nhiễm khuẩn không đồng nghĩa với nhau nên kháng sinh không nên được chỉ định rộng rãi và việc điều trị kháng sinh theo kinh nghiệm cũng cần phải tránh.
4. Điều trị biến chứng co giật
(Phác đồ xử trí co giật)
V. TIÊU CHUẨN NHẬP VIỆN
Nên cho nhập viên khi trẻ:
– Thuộc nhóm nguy cơ cao: dưới 2 tháng tuổi hoặc có bệnh lý nền (cắt lách, bệnh tim bẩm sinh, bệnh phổi mạn tính, bệnh ác tính, suy giảm miễn dic̣h,…).
– Có vẻ mặt nhiễm trùng, nhiễm độc hoặc rối loạn tri giác, co giật.
– Có ban xuất huyết,…
VI. HƯỚNG DẪN CHO THÂN NHÂN
– Cách xử trí khi trẻ bị sốt và sốt co giật tại nhà.
– Các dấu hiệu bệnh nặng cần khám lại ngay.
SỐT ĐƠN THUẦN Ở TRẺ < 36 THÁNG
MỘT SỐ BỆNH LÝ NHIỄM KHUẨN NẶNG CÓ THỂ GẶP Ở NHỮNG CƠ ĐỊA ĐẶC BIỆT BỊ SỐT ĐƠN THUẦN CƠ ĐỊA
